Ko Noordman: na dertig jaar leermeester eindelijk onze eigen vakschool
Het begon in 2010 als eenvoudig trainings- en examenlokaal. Twaalf jaar later is de vestiging van Baas in Drachten een echte vakschool rijker. Mbo’ers op niveau 2 en 3 worden in de Vakschool Noord met intensieve begeleiding klaargestoomd voor een functie als monteur of eerste monteur. Na een geslaagde pilot zijn de opleidingen officieel gestart. Reden om met coördinator Ko Noordman een ronde te maken langs de opleidingsfaciliteiten.
Leidingen en kabels in een grote zandbak die klaarliggen om te worden gemonteerd, meterkasten en testapparatuur. Bijna alles wat leerlingen buiten op het werk tegenkomen, is in Drachten overdekt te vinden. ‘We hebben de realiteit van buiten, binnen nagebouwd’, zegt Ko. ‘Wil je iets met buizen en kabels doen, dan pak je de schep en kun je hier graven en monteren in het zand. De meterkasten staan op hoogte, zodat je zoals het hoort met een leiding of kabel naar de meterkast kan.’
Het is een heel verschil met het begin van Vakschool Noord, twaalf jaar terug nog een Stipel-trainingslokaal. Eigen medewerkers en die van onderaannemers en opdrachtgevers konden er terecht voor de verplichte trainingen en examens: BEI (Bedrijfsvoering Elektrische Installaties) en VIAG (Veiligheidsinstructies Aardgas). ‘De basis van het lokaal hadden we al. Daarom zijn we in oktober 2021 een pilot gestart om geaccrediteerde mbo-opleidingen te verzorgen op deze locatie. Tot aan de bouwvak was het behelpen: in een beperkte ruimte moesten we heel veel dingen combineren. Het was een trainings- en examenlocatie, maar nog lang geen vakschool.’
‘Van vakkenvuller tot manager’
De transformatie van het praktijklokaal is mede mogelijk gemaakt door er een apart theorielokaal bij te nemen. Inmiddels telt Vakschool Noord een flink aantal mbo-leerlingen: een kleine dertig, verdeeld over vier dagen. Eén voor één zijn het zij-instromers, afkomstig uit compleet andere vakgebieden. ‘Van vakkenvullers tot managers’, lacht Ko. ‘We krijgen ze overal vandaan. Veel komen uit de wegenbouw. De leeftijd van de leerlingen varieert: twintigers, dertigers en zelfs een aantal die de veertig zijn gepasseerd.’ De leerlingen in opleiding volgen op Vakschool Noord een bbl-traject: één dag per week les en vier dagen per week aan het werk buiten, samen met een werkplekbegeleider van het leerbedrijf.
Opleiding van een jaar
Ko: ‘Hier kunnen de leerlingen alles doen wat ze buiten nog niet mogen of kunnen doen. Natuurlijk staat er geen gas op de leiding, maar lucht. En de kabels staan wel onder spanning, maar een veilige spanning.’ In totaal neemt de opleiding bij Baas een jaar per niveau in beslag. Mbo-2-leerlingen die het examen halen zijn dan monteur, de collega’s die mbo-3 hebben gevolgd hebben ronden af als eerste monteur. ‘En dat jaar heb je echt wel nodig om die leerlingen theorie en praktijk bij te brengen. Je hebt heel veel procedures die je moet kennen, bijvoorbeeld op gebied van veiligheid en persoonlijke beschermingsmiddelen.’
Heel team
Vanzelfsprekend kent de vakschool een hele organisatie: docenten en instructeurs voor theorie- en praktijklessen, Nederlands en rekenen, leermeesters en een adviseur vanuit het mbo. Opleiden is ook Ko niet vreemd. ‘Ik ben al dertig jaar leermeester, net als de meeste van mijn collega’s op de vakschool. Hier loopt veel ervaring rond. Ik heb altijd leerlingen bij mij gehad. Af en toe kom ik weleens de naam van iemand tegen: hé, dat is er één van mij geweest denk ik dan.’ Verschillen de leerlingen van toen en die van nu? Hij lacht. ‘Die mobiele telefoon is tegenwoordig best een dingetje hè. Ze kunnen niet meer zonder!’
Bijna hele familie zit in de infra
Werken in de buitenlucht, in de rol van senior voorman, is er na zeventien jaar Baas niet meer bij. ‘Ik ben nu coördinator, medeverantwoordelijk voor het reilen en zeilen van Vakschool Noord. De opleidingen faciliteren, de sollicitaties doen en ik geef theorieles. Bijna mijn hele familie zit in de infrawereld want als je niet naar school ging, ging je in de infra werken. Maar dit is weer een geheel nieuwe uitdaging.’
Geen concurrenten maar collega’s
Als onderdeel van die uitdaging staan er ook veiligheidstrainingen op het lesprogramma, bijvoorbeeld veilig werken langs de weg, BEI- en VIAG-trainingen inclusief examens en BHV. Voor in de nabije toekomst zijn er nog een aantal veiligheidscursussen in ontwikkeling. De opleidingen zijn voor iedereen, ook voor branchegenoten van Baas. ‘In deze sector hebben we geen concurrenten, maar collega’s. Het wereldje is heel klein. De naam die achter op de jas van een leerling staat maakt voor mij geen verschil. We hebben elkaar allemaal nodig, nu en in de toekomst.’